Od 1. januara 2020. godine predviđeno je uvođenje novih olakšica po osnovu zapošljavanja tzv. kvalifikovanih novozaposlenih lica – lica koja tokom cele 2019. godine nisu radila u radnom odnosu niti jedan dan.

Od 1. januara 2020. godine predviđeno je uvođenje novih olakšica po osnovu zapošljavanja tzv. kvalifikovanih novozaposlenih lica – lica koja tokom cele 2019. godine nisu radila u radnom odnosu niti jedan dan.

Ove izmene uređene su Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o porezu na dohodak građana i Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o doprinosima za obavezno socijalno osiguranje, a tiču se:

• oslobođenja obaveza plaćanja poreza na zarade, i
• oslobađanja obaveze plaćanja doprinosa za PIO.

Za razliku od dosadašnjih olakšica, ovaj put poslodavci neće morati da obračunavaju i plaćaju pune poreze i doprinose i zahtevaju povrat, već će u startu obračunavati i plaćati umanjeni porez i doprinose.

Olakšice se primenjuju u periodu od 01.01.2020. godine do 31.12.2022. godine.

Da bi poslodavci mogli da koriste olakšice, potrebno je da u određenom roku zaposle kvalifikovano lica.

Predviđena su dva perioda za zapošljavanje. U okviru ovih perioda poslodavac treba da zaključi sa kvalifikovanim novozaposlenim licem ugovor o radu i da ga prijavi na obavezno socijalno osiguranje. Za drugi period propisani nešto strožiji uslovi.

To su periodi:

• 01.01.2020. godine – 30.04.2020. godine, i
• 01.05.2020. godine – 31.12.2020. godine.

Zapošljavanje kvalifikovanih novozaposlenih radi korišćenja olakšica – I period – 01.01.2020. – 30.04.2020.

Poslodavci koji tokom ovog perioda zaposle lice koje nije imalo zasnovan radni odnos u periodu od 1. januara do 31. decembra 2019. godine, ni jedan dan, na osnovu ugovora o radu, ostvaruju pravo na olakšicu. U ovom slučaju kvalifikovanim novozaposlenim smatraju se oni koji su tokom 2019-te bili:

• nezaposleni,
• svršeni studenti,
• preduzetnici,
• osnivači koji sa privrednim društvom nisu zasnovali radni odnos,
• lica koja su bila angažovana po ugovoru o privremenim i povremenim poslovima, po ugovoru o delu, o dopunskom radu, pravima i obavezama direktora, stručnom osposobljavanju ili usavršavanju – dakle, po bilo kom osnovu, a da je u pitanju rad van radnog odnosa).

Kao što se vidi, na spisku se nalaze i preduzetnici, te se i zapošljavanjem preduzetnika može ostvariti olakšica u ovom prvom periodu.

Ovo je ključan period za ostvarivanje prava na olakšicu za preduzetnke koji ne prodju tzv. test samostalnosti i koji su u datom periodu bili angažovani u vidu faktičkog radnog odnosa.

Da bi poslodavac ostvario olakšicu, potrebno je da u navedenom periodu:

• sa novozaposlenim zaključi ugovor o radu,
• prijavi novozaposlenog na obavezno socijalno osiguranje.

Zakonom nije propisano kako će poslodavac i zaposleni da dokazuju status tokom 2019. godine. Ostaje da zakonodavac ovo pitanje eventualno reši u podzakonskim aktima. Moguća rešenja su da zaposleni ishoduje potvrdu od Centralnog registra obaveznog socijalnog osiguranja ili PIO Fonda.

Zapošljavanje kvalifikovanih novozaposlenih radi korišćenja olakšica – II period – 01.05.2020. – 31.12.2020.

Poslodavci koji tokom ovog perioda zaposle lice koje nije imalo zasnovan radni odnos u periodu od 1. januara do 30. aprila 2020. godine, ni jedan dan, niti je bilo preduzetnik, ostvaruju pravo na olakšicu. U ovom slučaju kvalifikovanim novozaposlenim smatraju se oni koji su tokom 2019-te bili:

• nezaposleni,
• svršeni studenti,
• osnivači koji sa privrednim društvom nisu zasnovali radni odnos,
• lica koja su bila angažovana po ugovoru o privremenim i povremenim poslovima, po ugovoru o delu, o dopunskom radu, pravima i obavezama direktora, stručnom osposobljavanju ili usavršavanju – dakle, po bilo kom osnovu, a da je u pitanju rad van radnog odnosa).

Kao što se vidi, na spisku se ne nalaze i preduzetnici, te se zapošljavanjem preduzetnika ne može ostvariti olakšica u ovom periodu, već isključivo u prvom (januar – april 2020. godine).

Da bi poslodavac ostvario olakšicu, potrebno je da u navedenom periodu:

• sa novozaposlenim zaključi ugovor o radu,
• prijavi novozaposlenog na obavezno socijalno osiguranje.

Zakonom nije propisano kako će poslodavac i zaposleni da dokazuju status tokom 2019. godine. Ostaje da zakonodavac ovo pitanje eventualno reši u podzakonskim aktima. Moguća rešenja su da zaposleni ishoduje potvrdu od Centralnog registra obaveznog socijalnog osiguranja ili PIO Fonda.

Oslobođenje od poreza i doprinosa

Poslodavci su oslobođeni dažbina na sledeći način:

• Poreza na zaradu 70% u 2020. godini
• Poreza na zaradu 65% u 2021. godini
• Poreza na zaradu 60% u 2022. godini

• PIO doprinosa 100% u 2020. godini
• PIO doprinosa 95% u 2021. godini
• PIO doprinosa 90% u 2022. godini

Ko sve može da ostvari pravo na olakšicu?

Kao što smo već naveli, olakšice su osmišljene za zapošljavanje onih lica koja steknu epitet kvalifikovanih novozaposlenih. Interesantno je da olakšice neće biti rezervisane samo za poslodavce koji prvi zaposle ova lica, već će ona pravo na olakšicu prenostiti, tokom trogodišnjeg perioda važenja olakšica, i na svakog narednog poslodavca.

Prema tome, poslodavci koji mogu da ostvare olakšice su:

1. Svaki poslodavac, fizičko ili pravno lice koje u periodu od 1.januara do 31. decembra 2020. godine zaključi ugovor sa kvalifikovanim novozaposlenim licem, na način koji smo prethodno opisali, i koji takvo lice prijavi na obavezno socijalno osiguranje u Centralni registar obaveznog socijalnog osiguranja

2. Svaki naredni poslodavac koji zaposli (isto) kvalifikovano novozaposleno lice. Npr: jedan poslodavac početkom 2020. godine zaposli kvalifikovano novozaposleno lice i otpočinje korišćenje olakšica. Nakon nekog perioda, to lice prekida radni odnos i zapošljava se kod novog poslodavca. I naredni poslodavac ima pravo na korišćenje olakšica dokle god je to kvalifikovano novozaposleno lice kod njega u radnom odnosu, a najkasnije do 31. decembra 2022. godine.

Izvor: Experta